Het donorzaad dat gebruikt wordt in Nederlandse klinieken komt in meer dan de helft van de gevallen uit het buitenland. Dat blijkt uit onderzoek van De Volkskrant.
Wensouders die hulp van een spermadonor nodig hebben om een kind te krijgen, kunnen zelf op zoek gaan naar een donor of kunnen terecht bij een Nederlandse spermabank. Niet alle wensouders willen een bekende donor of kunnen iemand vinden die donor voor hen wil zijn.
Nederlandse spermabanken hebben wachtlijsten van zeker 2 jaar. Deense spermabanken hebben geen wachtlijsten. Wensouders kunnen eenvoudig online zaad bestellen van een donor naar keuze. Daarmee kunnen ze in een Nederlandse kliniek geïnsemineerd worden.
Uit een analyse van jaarverslagen van Trip, het bureau dat toezicht houdt op verwerking van menselijke cellen, blijkt dat in 2021 bij 54 procent van de behandelingen met donorzaad buitenlands sperma werd gebruikt. In 2016 was dat bij ruim een derde van de behandelingen.
Gebruik maken van buitenlands donorsperma heeft ook nadelen. De Deense spermabanken houden zich aan de nationale regels. Zo mag een donor in Nederland voor maximaal twaalf wensmoeders gebruikt worden. Maar het zaad van diezelfde donor wordt ook in andere landen gebruikt, waardoor het totaal aantal nakomelingen van één donor kan oplopen van enkele tientallen tot meer dan honderd.
Deense donoren die in Nederland gebruikt worden bij vruchtbaarheidsbehandelingen vallen onder de Nederlandse wet, de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting. In die wet is vastgelegd dat donorkinderen als ze 16 jaar zijn, de identiteit van de donor mogen kennen.
Voor Nederlandse donoren heeft de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting toegang tot de Basisregistratie Personen. Voor buitenlandse donoren is er niet iets vergelijkbaars. Dat betekent dat zij niet altijd bereikt kunnen worden.
Binnen de NVOG, de beroepsvereniging van gynaecologen, wordt gediscussieerd over het gebruik van Deens donorzaad. Eerder deden Nederlandse gynaecologen al een oproep aan de Deense spermabanken om het aantal nakomelingen per donor te beperken.
Bronnen:
