Eiceldonor worden bij een eicelbank

Eicelbanken zoeken vrouwen die donor willen zijn, onderzoeken of zij daarvoor geschikt zijn en zorgen dat alle gegevens op een goede manier geregistreerd worden. Voor wensouders die een eiceldonor nodig hebben, kiezen zij een passende donor.

• een eiceldonor sluit een overeenkomst met een eicelbank
• eiceldonoren zijn identificeerbare donoren. Dat betekent dat de wensouder(s) en het kind niet weten wie de donor is, maar de kliniek weet dat wel
• een eiceldonor mag niet zeggen voor wie haar eicellen wel of niet gebruikt mogen worden. De eicelbank kiest welke donor voor welke wensouder(s) gebruikt wordt
• als er een kind geboren is uit een gedoneerde eicel, geeft de kliniek de gegevens van de donor door aan de Stichting Donorgegevens kunstmatige bevruchting
• als het kind 16 jaar of ouder is, mag zij weten wie de donor is
• in de Wet Donorgegevens kunstmatige bevruchting staat wie er op welk moment gegevens over de donor op mag vragen
• eiceldonoren krijgen een onkostenvergoeding

Wie kan eiceldonor worden?

Gezonde vrouwen die tussen de 23 en 36 jaar oud zijn, kunnen eiceldonor worden. Maar niet iedereen is geschikt. Daarom worden vrouwen eerst medisch en psychologisch onderzocht.

Eicellen doneren is ook lichamelijk ingrijpend: eiceldonoren moeten net als bij een IVF behandeling hormonen spuiten en een eicelpunctie ondergaan.

Er zijn in Nederland drie ziekenhuizen met een eicelbank: 

• Amsterdam UMC
• UMC Utrecht
• Viva Neo Medisch Centrum Kinderwens Leiderdorp

Hoe ziet het medisch onderzoek eruit?

De donor vult een uitgebreide medische vragenlijst in

• De donor wordt onderzocht op seksueel overdraagbare en genetische aandoeningen
• De eierstokreserve van de donor wordt onderzocht. Dit gebeurt door een bloedonderzoek en een vaginale echo.

Een arts beoordeelt de uitkomsten. Donoren met milde erfelijke aandoeningen kunnen worden geaccepteerd als donor. 

Als een vrouw niet helemaal gezond is, wordt zij afgewezen en kan zij geen eiceldonor worden.

Hoe ziet het psychologisch onderzoek eruit?

De donor heeft een gesprek met een deskundige van het ziekenhuis. Dat kan een psycholoog, een maatschappelijk werker of een gespecialiseerde arts zijn. Dit gesprek gaat over:

• haar motivatie: waarom wil zij donor worden?
• Wat het betekent om eiceldonor te zijn:
  • Een behandeling ondergaan die minimaal 2-3 weken duurt, met hormooninjecties en de eicelpunctie
  • Er worden kinderen geboren van wie zij de genetische moeder is
  • Die kinderen willen in de toekomst misschien weten wie zij is en haar misschien willen ontmoeten
• Wat vindt de eventuele partner van de vrouw van het donorschap? 
• Wat betekent het voor haar eventuele kinderen

Het belangrijkste is dat een donor goed weet waar zij aan begint. Als de deskundige daarover twijfelt, zal hij aan de donor vragen er eerst nog eens over na te denken. De donor kan terugkomen voor één of meer extra gesprekken.

De meeste vrouwen worden donor omdat zij anderen willen helpen.

Inschrijving bij de eicelbank

Als de uitkomsten van alle onderzoeken goed zijn, kan de donor starten met de donatieprocedure. De donor moet zich identificeren met een geldig paspoort, een donorcontract ondertekenen en een donorpaspoort invullen. In dit donorcontract staan de volgende afspraken:

• De donor vindt het goed dat haar persoonlijke gegevens bewaard worden bij de Stichting Donorgegevens kunstmatige bevruchting (Sdkb)
• Haar toekomstige donorkinderen mogen weten wie zij is
• De donor zegt gezond te zijn en belooft de arts van de eicelbank te informeren als zij belangrijke medische informatie heeft

In het donorpaspoort schrijft de donor wat haar motivatie is om te doneren, iets over haar persoonlijkheid en dingen zoals wat haar opleiding en beroep is, wat haar hobby’s zijn en of zij een partner en kinderen heeft.

Doneren en bewaren van eicellen

Eicellen kun je niet ‘zomaar’ doneren. Ze moeten met een medische behandeling uit het lichaam gehaald worden. Dit is alleen de moeite waard als er meerdere eicellen tegelijk ‘geoogst’ kunnen worden. Normaal rijpt er één eicel per maand. Vrouwen die eicellen gaan doneren krijgen een behandeling waarbij zij zich dagelijks moeten prikken met hormonen. Deze behandeling zorgt ervoor dat er meerdere eicellen tegelijk rijpen. 

De arts controleert de groei van de eicellen. Hij doet dat via een vaginale echo. Als de eicelblaasjes groot genoeg zijn, kunnen ze uit het lichaam gehaald worden. Dit gebeurt via de vagina. Met een naald zuigt de arts de eicellen uit de blaasjes. Met een echo kijkt hij wat hij doet.

De eicellen van de donor worden ingevroren. De techniek die hiervoor gebruikt wordt heet vitrificatie. De eicellen worden ingevroren en bewaard in vloeibare stikstof. De temperatuur is – 196 graden Celsius. Bij deze temperatuur kunnen eicellen jarenlang worden bewaard. 

Zijn er risico's bij eiceldonatie?

Een vrouw die eicellen doneert loopt een klein risico. Er kan een complicatie ontstaan: het ovarieel hyperstimulatiesyndroom. Dit is een heftige reactie van de eierstokken op de medicatie. In een ernstige vorm kan dit levensbedreigend zijn.

Krijgt een eiceldonor geld voor haar donaties?

Het is in Nederland verboden om eicellen te verkopen. Een donor krijgt dan ook geen geld voor haar donaties. Zij krijgt alleen een onkostenvergoeding. Die is ongeveer € 700 voor één complete behandeling.

Heeft een eiceldonor zeggenschap?

Een donor kan niet zeggen voor wie haar eicellen wel of niet gebruikt mogen worden. Zij doneert eicellen aan de eicelbank. De eicelbank kiest welke donor voor welke wensouder(s) gebruikt wordt. 

Een donor kan altijd om begeleiding vragen. Een donor mag de eicellen die zij gedoneerd heeft en die ingevroren zijn, laten vernietigen als zij zich bedenkt. 

Als de donor overleden is, worden haar eicellen vernietigd. Behalve als zij voor haar dood heeft laten weten dat ze nog wel gebruikt mogen worden.

Maximum aantal kinderen per donor

Er zijn regels voor het maximum aantal kinderen per donor. Die regels gelden voor spermadonatie en eiceldonatie. Dat betekent dat met de eicellen van een donor maximaal 12 wensouders geholpen worden. En dat een wensouder meerdere kinderen mag krijgen van dezelfde donor. 

Bij eiceldonatie zullen deze aantallen nooit gehaald worden: een eiceldonor produceert in een cyclus maar een beperkt aantal eicellen.

Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting

De regels over het beheren en verstrekken van informatie over donoren staan in de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting.