Spermadonor worden voor een bekende

Je bent gevraagd of je spermadonor wilt zijn. Of je weet dat mensen in je omgeving op zoek zijn naar een spermadonor en je overweegt jezelf aan te bieden. Je wilt wel helpen, maar kunt nog niet overzien wat dat betekent. Voor jezelf, je partner en je eigen gezin (als je die hebt) en voor de wensouder(s). 

Je kunt ook bekende donor worden voor iemand die je om deze reden leert kennen. Het contact kan via iemand uit je vrienden- of kennissenkring gelegd zijn, of je bent via internet met een wensouder in contact gekomen. In dit geval is het belangrijk om elkaar eerst goed te leren kennen. 

Voor informatie vanuit eiceldonor- of wensouderperspectief ga je naar: Eiceldonor worden voor een bekende of Een bekende vragen als spermadonor of eiceldonor.

Het toekomstige kind centraal

In het hele proces van denken, praten en plannen maken is er één vraag die jij en de wensouder(s) steeds weer moeten stellen: wat betekent dit voor het toekomstige kind?

Voor een kind is openheid over diens ontstaansgeschiedenis heel belangrijk. Als bekende donor kun je vanaf het allereerste begin aanwezig zijn in het leven van het kind. Met de wensouder(s) maak je afspraken over de mate en manier van contact. Naarmate het kind ouder wordt, is het aan het kind om vorm en kleur te geven aan relaties met diens ouders. 

Basisvoorwaarden voor bekend donorschap

Openheid, vertrouwen en communicatie

Aan de basis van afspraken met de wensouder(s) liggen openheid, vertrouwen en communicatie. Eerlijk tegen elkaar zijn, alles kunnen bespreken, blijven communiceren - ook als het lastig wordt. 

In het proces van elkaar verkennen kunnen jullie ervaren hoe dit gaat: voel je je vrij om te zeggen wat je wilt zeggen? Heb je het idee dat je gehoord en begrepen wordt? Hoe gaan jullie om met moeilijke onderwerpen?

Neem af en toe bewust afstand, en sta stil bij jullie manier van communiceren, bij je eigen gevoel, bij het verloop van het proces. 

Wensen en verwachtingen

Omdat je een bekende spermadonor bent, kan het kind dat er met jouw hulp komt, jou al van jongs af aan kennen. Met de wensouder(s) bespreek je verwachtingen over en weer, en maak je afspraken. Bijvoorbeeld over:

• Jouw rol als donor: blijf je op afstand, of ben je betrokken bij het kind? Hoe vaak kom je langs?
• Mag je over bepaalde zaken meepraten? Zo ja waarover wel en waarover niet?
• Hoe gaat het kind jou noemen: bij je voornaam, (donor)papa of ...?
• Ben je al eerder donor geweest voor ander wensouders? En/of ben je van plan voor meer wensouders zaaddonor te zijn?
• Wat gebeurt er als jij als donor meer contact wil dan jullie eerst voor ogen hadden, of juist minder?
• Wat gebeurt er als het kind vraagt om meer contact? Of om jou al eerder te leren kennen dan afgesproken?
• Stem je als donor in met adoptie van het kind door de niet-biologische moeder?
• Wil je als donor financieel bijdragen in de kosten, of sparen voor het kind?
• Wil je dat het kind jouw erfgenaam wordt?

Tip: het Vragenspel voor wensouder(s) en hun donor helpt om elkaar beter te leren kennen en allerlei onderwerpen ter sprake te brengen.

Hulp van een gespecialiseerde counselor

Het kan fijn zijn om in het proces van elkaar verkennen en het maken van afspraken de hulp van een gespecialiseerde counselor te vragen. Een counselor met kennis van donorconceptie en bekend donorschap vind je bij Point netwerk.

Afspraken leg je vóór de zwangerschap vast in een donorovereenkomst of donorcontract. 

Afspraken vastleggen in een donorconctract

Als jij en de wensouder(s) op één lijn zitten, en het wordt een volmondig 'ja', leg dan jullie afspraken vast in een donorovereenkomst. Doe dit vóór jullie starten met inseminaties.

Donorcontract

Bij het opschrijven van afspraken in een donorovereenkomst is het belangrijk dat de wensouder(s) en de donor de afspraken en de mogelijke gevolgen van deze afspraken begrijpen. Weet je waar je je handtekening onder zet? Weet je hoe het misschien ook anders afgesproken kan worden? Begrijpen jullie wat de juridische gevolgen kunnen zijn?

Als de donorovereenkomst wordt opgesteld met hulp van een deskundige (een advocaat of een notaris) kan een donor of een wensouder bij de rechter niet zeggen dat hij niet heeft begrepen wat erin staat. 

Een jurist die kennis heeft van donorconctracten vind je bij DurF.

Wat je moet weten over het donorcontract

Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting

In de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (Wdkb) staan regels over het bewaren en geven van informatie over de donor. Als je spermadonor wordt voor een bekende, is deze wet niet altijd van toepassing:

• als jullie de inseminaties in een kliniek of ziekenhuis laten doen, dan is de Wdkb wel van toepassing. 
• als de wensouder(s) via thuisinseminatie (zelfinseminatie) zwanger willen worden, is de Wdkb niet van toepassing. Je maakt dan zelf afspraken met de wensouder(s) en legt deze vast in een donorcontract.

Ook als de Wdkb wel van toepassing is, is het verstandig om de afspraken die je maakt met de wensouder(s) vast te leggen. 

Wat staat er in de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting?

Ervaringen met bekend donorschap

• Maarten was donor voor een goede vriendin: 'het was zoeken naar mijn rol als donorvader'
• Brian was donor voor een vriendin van zijn vriendin: 'de normen en waarden moeten welk gelijk zitten'