Spreekbeurt

Wat leuk dat je een spreekbeurt wilt geven over donorconceptie. Op deze website is van alles te vinden. We hebben voor jou hieronder alvast een aantal vragen beantwoord. Misschien kun je die gebruiken.

Wil je iets weten en kun je het niet vinden? Neem dan vooral contact op met één van de organisaties die meedoen aan dit informatiepunt. Bij Fiom kun je vragen stellen over donoren, en hoe het gaat als donoren en donorkinderen elkaar ontmoeten. Bij Stichting Donorkind weten ze veel over hoe het voor een kind is om geboren te worden met hulp van een donor. Bij Stichting Meer dan Gewenst kun je vragen stellen over opgroeien in een gezin met twee moeders of twee vaders.

Wat is donorconceptie?

Donorconceptie is een behandeling met zaadcellen of eicellen van een donor, om kinderen te kunnen krijgen. Twee vrouwen die samen een kind willen krijgen, hebben bijvoorbeeld zaadcellen nodig. Een vrouw die geen partner heeft ook.

Maar het kan ook zo zijn dat een man en een vrouw die graag samen kinderen willen krijgen, geen goede zaadcellen of eicellen hebben. Dan kunnen ze ook zaadcellen of eicellen van een donor krijgen.

Een man die zaadcellen doneert (‘doneren’ betekent ‘geven’) heet een spermadonor of zaaddonor. Een vrouw die eicellen doneert, heet een eiceldonor.

Donorconceptie met sperma komt het meest voor. Daarom vertellen we hier verder over spermadonatie.

Waarom houd je een spreekbeurt over donorconceptie?

Vertel waarom je dit onderwerp hebt gekozen. Misschien ben je zelf een donorkind of ken je iemand die donorkind of donor is.

Als je zelf een donorkind bent, dan kun je uitleggen waarom dat zo is. Je kunt ook vertellen wat je leuke vragen vindt en wat je stomme vragen vindt die mensen soms aan je stellen.

Verschil tussen een bekende donor en een donor van de spermabank

Iemand kan donor zijn voor iemand die hij kent. Dan is hij een bekende donor voor de wensouders. Hij maakt samen met de wensouders afspraken en het kind kan weten wie hij is. Voor een kind is de donor haar donorvader. 

Iemand kan ook donor zijn bij een spermabank. Er zijn ziekenhuizen die een laboratorium hebben waar ze zaadcellen bewaren door ze in te vriezen. Die kunnen dan heel lang worden bewaard. Wensouders kunnen naar zo'n spermabank gaan als ze zaadcellen nodig hebben. De dokter behandelt ze dan met zaadcellen van een donor uit de spermabank.

In de wet staat dat donorkinderen, als ze 16 jaar zijn, mogen weten wie de donor is. Tot die tijd weten ze dus niet wie hun donorvader is. Als ze 12 jaar zijn, mogen kinderen al dingen weten over de donor. Die informatie staan in een donorpaspoort dat de donor zelf heeft ingevuld. Er staat in wat voor iemand hij is, maar nog niet hoe hij heet en waar hij woont. 

Waarom wordt iemand donor?

De meeste mannen worden donor omdat ze graag iemand willen helpen die zonder zijn hulp geen kinderen kan krijgen. 

Hoe lang bestaat donorconceptie al?

Donorconceptie bestaat al heel lang. In Nederland was de eerste behandeling in 1948.

Eerst werd donorconceptie alleen gebruikt voor getrouwde man/vrouw stellen. Later wilden ook vrouw/vrouw stellen en alleenstaande vrouwen via donorconceptie  kinderen  krijgen.

Hoeveel donorkinderen zijn er in Nederand?

We weten niet hoeveel donorkinderen er in Nederland zijn. Heel lang was donorconceptie iets waar je niet over mocht praten. De dokter zei: “Vertel het maar niet aan je kind, dat is beter”, want dat dachten ze toen nog. De donoren waren toen ook anoniem. De ouders en de kinderen konden dus niet te weten komen wie hij was.

In 2004 is dat veranderd. Toen kwam er een wet waarin staat dat donorkinderen het recht hebben om te weten wie hun donorvader is. Ze moeten dan wel 16 jaar zijn. Als ze 12 jaar zijn, kunnen ze al wel informatie krijgen over wat voor iemand hij is, maar niet zijn naam en waar hij woont.

Omdat donorconceptie zo lang geheim was, weten heel veel donorkinderen die nu volwassen zijn niet dat ze een donorkind zijn. Hun ouders houden dat vaak hun hele leven geheim. Daardoor kunnen we ook niet tellen hoeveel donorkinderen er zijn.

Is het moeilijk om je donorvader niet te kennen?

Als je zelf donorkind bent, kun je iets vertellen over hoe jij dat vindt.

Donorkinderen groeien op bij hun ouder of ouders: bij een vader en een moeder, bij twee moeders of bij een alleenstaande moeder. Dat zijn de ouders van wie zij houden, die ze heel goed kennen en met wie ze zich vertrouwd voelen. Maar ze denken natuurlijk wel aan hun donorvader, en hebben vragen over hem. Of zij willen weten of ze op hem lijken, of eigenschappen hebben die hij ook heeft. 

Sommige kinderen denken veel aan hun donorvader, andere weinig. Sommige kinderen willen heel graag weten wie hij is, andere kinderen interesseert dat niet zo erg. En soms pas als ze veel ouder zijn. Er zijn dus heel veel verschillen tussen donorkinderen.

Vragen die je aan je klasgenoten kunt stellen:

• Wat zou jij van een donorkind willen weten?
• Wat zou jij aan een donor willen vragen?

Tip: eindig je verhaal met een quiz of een leuke vraag. Bijvoorbeeld: Zou je later zelf donor willen worden?

Heel veel succes met je spreekbeurt. Heb je nog goede tips voor andere kinderen, mail ze aan ons. Dan zetten wij ze er hier bij.

(om ons te mailen kun je ons contactformulier gebruiken)

Boeken en filmpjes over donorconceptie

Er zijn helaas niet veel kinderboeken over donorconceptie. Veel van de boeken die er zijn, zijn voor kleine kinderen. Kijk maar eens of er iets voor je bij zit.

Donorkinderen op televisie

• Jaël (13) is dochter van een lesbische moeder en een zaaddonor. Zij wil graag weten wie haar donorvader is en vertelt daarover in de korte film Vader gezocht ... met een varkensneusje.
• Jippe is donorkind. In het jeugdprogramma Hoofdzaken vertelt hij over hoe hij dat vindt.
• Hinke en Jette zijn geboren met hulp van een donorvader. Zij vertellen daarover in het Jeugdjournaal van 12 maart 2021
• Jette heeft twee moeders en een onbekende donorvader. Ze is helemaal gelukkig met haar moeders, maar toch ook wel benieuwd naar haar biologische vader. Moet ze op zoek gaan naar haar donorvader? In deze aflevering van Wat zou jij doen? vertelt zij haar verhaal en krijgt zij advies van andere kinderen.
• Julian (11) vertelt in Taarten van Abel over de ontmoeting met zijn donorvader Rob.
• Milan (13) is geboren met hulp van een zaaddonor. Zijn donor heeft meer kinderen gekregen dan eigenlijk mag. Hij vertelt daarover in het Jeugdjournaal van 13 april 2023.
• Duuk (12) en Maarten (11) vertellen over hun ervaringen als donorkind in de korte documentaire De vader van de rechercheur (november 2023)
• De vriendinnen Leonore en Saar hebben allebei een donorvader. Zij vertellen daarover in het Jeugdjournaal van 10 december 2023

Donorkinderen in krant of tijdschrift

• Renske (12) en Maarten (9) vertellen in de krant Trouw (12 maart 2021) over hun donorvader, en of ze willen weten wie hij is. Maarten (9) twijfelt of hij zijn donorvader wil leren kennen: ‘Dat kan een pijnlijk moment worden’.
• Maarten (9) en Jenthe (10) vertellen in de KIDsweek (14 mei 2021) hoe het is om donorkind te zijn.