Anoniem doneren van sperma of eicellen

• Bij anoniem doneren van sperma of eicellen is en blijft onbekend wie de donor is. 
• Kiezen voor een anonieme donor is niet goed voor het (toekomstige) kind.
• In Nederland is anoniem doneren van sperma of eicellen sinds 2004 niet meer toegestaan.
• Anonieme donoren van vóór 2004 worden opgeroepen zich bekend te maken.
• In het buitenland wordt nog wel gewerkt met anonieme donoren. In het belang van het kind zouden wensouders daar niet voor moeten kiezen.
• Door DNA-testen kunnen anonieme donoren steeds vaker toch gevonden worden.

Het belang van het kind voorop

Kinderen hebben het recht om hun ontstaansgeschiedenis en herkomst te kennen. Daar horen de ouders bij wie ze opgroeien én hun biologische vader of moeder bij.

Wensouders die kiezen voor hulp van een donor, moeten daarbij het belang van hun toekomstige kind voorop stellen. 

Voor kinderen zijn twee dingen heel belangrijk:

1. Dat zij kunnen weten wie de donor is
2. Dat hun ouders open met hen praten over de donorconceptie en de donor, ook als je de donor niet kent

Kiezen voor een anonieme donor is niet goed voor het kind. Daarom is in Nederland in 2004 de wet veranderd: anoniem doneren mag niet meer, en wensouders mogen niet behandeld worden met sperma of eicellen van een anonieme donor.

Liever een anonieme donor

Wensouders denken soms dat een anonieme donor makkelijker is voor hun kind en voor henzelf. Zij willen graag een ‘gewoon’ gezin, zonder dat daar een extra persoon bij gaat horen. Toch zullen zij bij het opgroeien merken dat hun gezin niet alleen maar ‘gewoon’ is, maar dat een donor geholpen heeft. 

De ouder die geen genetische band met het kind heeft, kan bang zijn dat het kind minder van hem of haar zal houden als de donor een plek krijgt in hun gezin.

Die angst voor verlies van liefde van je kind is niet nodig. Net als ouders hebben kinderen heel veel liefde in zich. Kinderen kunnen zonder probleem van hun ouder(s) én van een donor houden. Net zoals ouders evenveel van hun tweede of derde kind kunnen houden als van hun eerste kind. Onvoorwaardelijke liefde is onbeperkt.

Het is aan ouders om de donor een plek te geven in het leven van hun kind en hun gezin. Als zij dat moeilijk vinden, is het verstandig om daarover te gaan praten met een gespecialiseerde counselor. In het belang van hun (toekomstige) kind.  

Een gespecialiseerde counselor vind je bij Point netwerk.

Minder donoren door het afschaffen van anonimiteit?

Er wordt vaak gedacht dat minder mensen donor willen zijn als zij niet meer anoniem mogen doneren. En dat er daarom zulke lange wachtlijsten zijn. Maar dat is niet waar. 

In Nederland kwam in 2004 de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting: anoniem doneren werd verboden. Maar het is niet zo dat er na 2004 opeens veel minder spermadonoren waren.

Toch zijn de wachtlijsten voor mensen die een donor willen wel langer geworden. Dit komt omdat steeds meer wensouders gebruik willen maken van een spermadonor. Dat zijn vooral vrouwen zonder partner of vrouwen in een vrouw/vrouw relatie.

Anoniem gedoneerd? Maak je bekend!

Vóór 2004 was het grootste deel van de spermadonoren anoniem. Niet omdat deze donoren daar heel bewust voor kozen, maar omdat artsen toen dachten dat anonimiteit beter zou zijn.

De tijden zijn veranderd. We weten nu dat anonimiteit slecht is voor kinderen en gezinnen en dat openheid belangrijk is. Kunnen weten wie je genetische ouders zijn, is opgenomen in het Kinderrechtenverdrag. 

Daarom de oproep aan anonieme donoren: maak je bekend, en zorg dat kinderen die met jouw hulp verwekt zijn, kunnen weten wie je bent als ze daar behoefte aan hebben.

Ik maak me bekend

Is anoniem nog wel echt anoniem?

De opkomst van internationale DNA-databanken heeft voor nieuwe mogelijkheden gezorgd. Door DNA-matches uit zo’n databank te combineren met stamboomonderzoek, is het mogelijk om uit te zoeken wie de donor is. 

Steeds meer donorkinderen die vóór 2004 verwekt zijn met sperma van een anonieme donor, vinden op deze manier hun donorvader en halfbroers en -zussen. 

Zo’n zoektocht kan een flinke puzzel zijn en heel veel tijd kosten. 

Meer over: zoeken met DNA

Laten we er met elkaar voor zorgen dat donorkinderen niet zoveel moeite hoeven te doen. Wensouders door niet te kiezen voor een anonieme donor. En donoren die in het verleden anoniem gedoneerd hebben, door zich bekend te maken.