Keuzes maken m/v

Afhankelijk van jullie situatie, hebben jullie donorsperma, donoreicellen of een donorembryo nodig. En er is keuze: willen jullie een identificeerbare donor via een kliniek, of gaan jullie zelf iemand vragen donor voor jullie te zijn?

Als jullie gebruik maken van de hulp van een spermadonor of een eiceldonor, heeft één van jullie beiden geen genetische band met jullie kind. Jullie kind heeft een genetische vader of moeder buiten het gezin. Dat kan een ongemakkelijk idee zijn.

Zal jullie kind haar niet genetische ouder wel accepteren?
Zal de niet genetische ouder net zoveel van jullie kind kunnen houden?
Voelt de donor als een soort vader of een moeder voor het kind of niet?
Hoe zal de omgeving naar jullie gezin kijken?

Zomaar wat vragen die op kunnen komen. In het geval van embryodonatie hebben jullie beiden geen genetische band met jullie kind.

Uit ervaring is bekend dat ouders en hun kinderen zich net zoveel familie van elkaar voelen als gezinnen die zonder donorconceptie zijn gevormd.

Ouders daarentegen maken zich hier bijna altijd zorgen over, maar voor kinderen is dit eigenlijk nooit een vraag. Zeker niet als ouders vanaf het begin openlijk praten over de hulp van de donor. Het kan helpen als je al vanaf heel jonge leeftijd - en het kan vanaf babytijd - eraan went om tegen je kind te zeggen dat een donor geholpen heeft.

Kiezen voor een identificeerbare donor

Een identificeerbare donor is een donor van wie je niet weet wie het is. Het is geen man of vrouw die je kind van jongs af aan zou kunnen kennen.

Zaadcellen en eicellen die beschikbaar zijn voor donorconceptie worden bewaard bij een spermabank of eicelbank. Je wordt behandeld met donorsperma of een donoreicel zonder dat je de identiteit van de donor kent. De gegevens van de donor worden geregistreerd bij de Stichting Donorgegevens.

Als het kind dat uit een behandeling geboren wordt 16 jaar of ouder is, kan zij opvragen wie haar donorvader of donormoeder is. Dit is vastgelegd in de wet Donorgegevens kunstmatige bevruchting.

Een donor via de spermabank of eicelbank wordt een ‘identificeerbare donor’ genoemd. Andere benamingen zijn: spermabankdonor of B-donor.

Bij Nederlandse klinieken met een spermabank zijn niet genoeg donoren om alle wensouders meteen te kunnen helpen, omdat de vraag naar deze behandelingen groot is. Dit betekent dat je meestal eerst op een wachtlijst geplaatst wordt. Een alternatief is om zelf iemand te vragen donor voor je te zijn. Er is ook een mogelijkheid om donorsperma in het buitenland te kopen.

Hier lees je meer over hoe verschillende vormen van donorconceptie in z’n werk gaan:

Kiezen voor een bekende donor

Een bekende donor biedt de mogelijkheid om je kind op te laten groeien met haar donorvader of -moeder, als een speciale 'oom' of 'tante', of een vriend(in).

Wensouders kunnen zelf iemand vragen om spermadonor of eiceldonor voor hen te zijn. Misschien is er wel een familielid, een vriend of vriendin, of een kennis die donor kan zijn. Of kennen zij op hun beurt weer iemand die sperma of eicellen wil doneren. Dan is er wat meer afstand, maar is de bron wel betrouwbaar. Een donor die je zelf vraagt wordt een ‘bekende donor’ genoemd. Andere benamingen zijn: ‘C-donor’, contactdonor of eigen donor.

De afspraken die je maakt met een bekende donor leg je vast in een donorcontract.

Bij een bekende donor is de identiteit van de donor al bekend voordat het kind geboren is.

Hier lees je meer over de keuze voor een bekende donor bij:

En hoe zit het juridisch?

De beslissing om met de hulp van een donor een kind te willen krijgen, heeft niet alleen een emotionele en praktische kant, maar ook een zakelijke: hoe zit het juridisch?

Informatie over de donor

Als je kiest voor een identificeerbare donor, staan regels over het beheren en verstrekken van informatie over donoren in de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting. Kinderen die geboren worden uit gedoneerde zaadcellen, eicellen of embryo's mogen, als zij 16 jaar of ouder zijn, weten wie de donor is. Zij kunnen ook contact met hem of haar zoeken als de donor daarmee instemt.

Kies je voor een bekende donor, dan moet je zelf afspraken maken, en deze vastleggen in een donorovereenkomst.

Juridisch ouderschap

Als jullie een kind krijgen met hulp van een sperma-, eicel- of embryodonor, is de vrouw die het kind baart altijd de juridische moeder van het kind. Daarbij maakt het niet uit van wie de eicel was.

De man die tijdens de geboorte van een kind met de moeder gehuwd is, is de juridische vader van het kind. Zijn jullie niet gehuwd, dan kan de man het kind erkennen. Bij de burgerlijke stand wordt dan vastgelegd dat hij de vader is van het kind. Erkennen kan al tijdens de zwangerschap.

Hier lees je meer over juridisch ouderschap.