Deense donor met verhoogd risico op erfelijke kanker verwekt 197 kinderen in Europa

Een Deense spermadonor, bekend onder donorcode 7069 met alias "Kjeld", blijkt verspreid over Europa mogelijk tot wel 197 kinderen te hebben verwekt. Dat blijkt uit onderzoek van NOS/Nieuwsuur samen met dertien Europese publieke omroepen.

Mutatie in zaadcel: risico op erfelijke kanker

De donor is drager van een ernstige genmutatie in een deel van zijn zaadcellen. Hierdoor kunnen donorkinderen drager zijn van de afwijking, met een erfelijke kans op verschillende soorten kanker. De mogelijke erfelijkheid is groot: wie de mutatie erft, loopt volgens experts een 80 tot 90 procent risico op kanker, vaak al op jonge leeftijd. Eerder werd gemeld dat het om zeker 67 donorkinderen ging.

Minstens tien donorkinderen zijn al gediagnosticeerd met kanker; sommigen kregen zelfs twee verschillende vormen van kanker en enkele overleden op jonge leeftijd.

Gebrekkige tracering en informatie

De donor is sinds 2023 geblokkeerd, nadat bij meerdere donorkinderen kanker was vastgesteld. Slechts een deel van de moeders en kinderen zijn geïnformeerd of opgespoord. De betrokken spermabank, European Sperm Bank (ESB), stelt dat de donor recht heeft op privacy. Dat bemoeilijkt het terugvinden van alle donorkinderen. Sommige moeders werd pas jaren na de blokkade verteld dat hun kind mogelijk drager is, vaak nadat zij ervan op de hoogte werden gesteld door andere moeders met dezelfde donor. 

Limieten overschreden

In landen als Spanje, België en Denemarken werden de nationale limieten per donor duidelijk overschreden. In Spanje geldt per donor bijvoorbeeld een wettelijk maximum van 6 kinderen; in Denemarken een richtlijn van 25 en in België mag een man aan maximaal 6 vrouwen donoren. Bij deze donor zijn die grenzen ruimschoots overtreden, respectievelijk 35, 53 en 99 donorkinderen.

De situatie in Nederland

Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat Nederlandse klinieken zelf zaad van deze donor hebben gebruikt, is wel duidelijk dat ten minste twee Nederlandse vrouwen bevrucht werden via Belgische klinieken met hetzelfde donorzaad. Het is onbekend of hun kinderen de genmutatie dragen. 

Voor donorkinderen en wensouders onderstreept deze zaak opnieuw de urgentie van strenge internationale regels, met name een maximum voor het aantal nakomelingen per donor en betere transparantie en traceerbaarheid.

Meer informatie

Ben jij ouder van een donorkind en heb je gebruik gemaakt van Deens donorzaad? Dan kan deze situatie vragen bij je oproepen. Hiervoor kun je terecht bij de kliniek waar je behandeld bent, bij Stichting Donorkind of bij Fiom.

NOS, Deense donor met ernstige genetische afwijking verwekt 197 kinderen in Europa, 10 december 2025